BMI (Body Mass Index)

De Body Mass Index ook wel bekend als BMI is een uitkomstmaat op basis van lichaamsgewicht en lengte die al meer dan 150 jaar wordt gebruikt voor de bepaling van overgewicht of te wel het lichaamsvet. Deze methode is gangbaar en te gebruiken voor de meeste volwassen mannen en vrouwen van 20 jaar en ouder. 

Er is geen directe relatie tussen de BMI en lichaamsvet, het wordt dus niet direct berekend. Wel laat onderzoek zien dat deze vrij eenvoudige manier van meten correleert met meer directe metingen van lichaamsvet zoals de onderwaterweegmethoden en de DXA-scan (Dual-energy X-ray Absorptiometrie) en kan daarom worden beschouwd als een goedkoop en gemakkelijk uit te voeren alternatief voor deze methoden.

Hoe de BMI voor volwassenen te berekenen

Er zijn twee manieren om de BMI te berekenen:

De eerste manier is het gebruik van een BMI-calculator waarbij je jouw gewicht en lichaamslengte ingeeft en de calculator aan de hand van deze gegevens je BMI berekend.

Lees eerst je lengte in m(eters) af op de horizontale as en vervolgens je gewicht in kg op de verticale as. Nu kun je eenvoudig jouw BMI aflezen in de tabel.

Als jouw BMI in het licht groene vlak ligt dan heb je volgends deze berekening een gezond gewicht.

Verder op deze pagina

• Achtergrondkennis over de BMI
• Wat is BMI?
• Hoe BMI voor volwassenen te berekenen
• BMI-calculators en grafieken
• Gezondheidsgevolgen van volwassenen met overgewicht en obesitas
• De beperking van de BMI-berekening

Achtergrondkennis over de BMI

Wat feiten over de BMI.

• Body Mass Index afgekort tot BMI, is een maat verkregen aan de hand van iemands lichaamsgewicht en zijn of haar lengte.
• De berekening ervan helpt om mensen te kunnen categoriseren naar hun gewicht per vierkante meter.
• Het begrip BMI kennen we pas sinds 1972 en werd geïntroduceerd door de Amerikaanse wetenschapper Ancel Keys.
  Voordat Keys het ‘nieuwe’ BMI introduceert was de berekening ervan bekend onder de naam Quetelet Index, vernoemd naar de bedenker ervan Quetelet.
• BMI is een eenvoudig, goedkoop en niet-invasieve surrogaatmaat voor het meten van lichaamsvet.
• Factoren zoals leeftijd, geslacht, etniciteit en spiermassa worden bij gebruik van de BMI buiten beschouwing gelaten.
• Voor alle volwassenen van 20 jaar en ouder wordt de BMI op dezelfde manier berekend en geïnterpreteerd.
• Voor kinderen en adolescenten in de leeftijd tussen 2-20 jaar moet de BMI geïnterpreteerd worden in relatie tot leeftijd en geslacht.
• BMI is een redelijk betrouwbare indicator voor lichaamsvet bij zowel volwassenen als kinderen.
• De BMI-berekening meet niet direct de hoeveelheid lichaamsvet en mag daarom niet als diagnostisch hulpmiddel worden gebruikt.
  Dit in tegenstelling tot de onderwaterweegmethode of de DXA-scan.

Wat is BMI?

BMI staat voor Body Mass Index en wordt veelal ingezet als bij het snel en eenvoudig bepalen van iemands gewichtstoestand. De uitkomst ervan helpt mensen te categoriseren in klassen, namelijk: te licht-, zwaarlijvig-, obees- of gezond gewicht op basis van lengte en gewicht.
BMI-waarden zijn zowel leeftijd- als geslachtsonafhankelijk. BMI houdt geen rekening met lichaamsverhoudingen zodat een topsporter mogelijk gecategoriseerd wordt met overgewicht terwijl dat niet het geval hoeft te zijn.
De Amerikaanse arts en wetenschapper Ancel Keys heeft de naam BMI geïntroduceerd in 1972 nadat hij onderzoek had gedaan onder 7400 mannen uit 7 verschillende landen waarbij hij wilde weten welk meetinstrument het meest betrouwbaar was en daardoor eenvoudig te gebruiken en in te zetten als medisch meetinstrument.

Voordelen een gezond gewicht

Een gezond gewicht is een belangrijke voorwaarde om de kans op ziekte en aandoeningen te beperken en te voorkomen. Daarnaast zijn de voordelen van een gezond gewicht zijn onder anderen:

• Verbeterd Slaappatroon;
• Meer energie voor een actiever leven;
• Beter bloeddruk;
• Betere bloedwaardes zoals LDL, HDL en Cholestorol;
• Verminderde kans op hart- en vaatziekten;
• Verminderen van het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2 (suikerziekten);
• Kleinere kans op bepaalde vormen van kanker;
• Beter seksleven;
• Verbetering van het algemeen zelfbeeld;
• Geen tot minder gewrichtsklachten en spierpijn (Artrose).

Door overgewicht moet het hart harder werken, het verhoogt daarmee de bloeddruk maar ook de cholesterolwaardes en het triglycerideniveau in het bloed en ook wordt het HDL verlaagt (het goede cholesterol). Overgewicht is daarnaast een van belangrijkste gezondheidsrisico’s voor het ontwikkelen van diabetes type 2 oftewel ouderdomssuiker.

Aanpassing van de levensstijl zodat een gewichtsverlies van 3-5% gerealiseerd wordt draagt bij aan de verbeteringen van de bloedglucosespiegel, de triglyceridenwaarden en het risico op het ontwikkelen van diabetes type 2. Meer gewichtsverlies kan ook helpen de bloeddruk te verlagen en het cholesterolgehalte in het bloed te verbeteren.

Op welke manier kan de Body Mass Index gebruikt worden?

De BMI kan bijvoorbeeld niet als diagnostisch hulpmiddel gebruikt worden daar is het niet nauwkeurig genoeg voor. De onbetrouwbaarheid van de BMI-meting komt voort uit de beperking ervan. Zo kan iemand een hoge BMI hebben maar hoeft er geen sprake te zijn van overgewicht. Dit zie je vooral bij mensen die veelvuldig sporten en daardoor een grotere hoeveelheid spiermassa ontwikkelen in vergelijking tot mensen die minder of niet sporten. Om te bepalen of er eventueel sprake is van een mogelijk gezondheidsrisico zal dit door een zorgprofessional beoordeeld moeten worden. Deze kan daarbij gebruik maken van de volgende instrumenten:

• Huidplooi metingen;
• De middel-heup-ratio en de buikomtrek;
• Evaluatie van het dieet of voedingspatroon;
• Bespreken en waarderen van de fysieke activiteiten;
• Familiegeschiedenis;
• Andere gevalideerde screeninstrumenten.

BMI kan wel worden gebruikt als screeninginstrument om mogelijke gewichtsproblemen bij kinderen en volwassenen vast te stellen.
Zo zijn de gezondheidsrisico’s die gepaard gaan met een toename van de BMI evenredig aan de stijging ervan.

De beperking van de BMI-berekening

Wetenschappers hebben hun bezwaren geuit van het gebruik van de BMI berekening. Zij willen benadrukken dat het geen nauwkeurige maatstaf is voor het berekenen van het lichaamsvet of gezondheidstoestand. Bij de berekening van de BMI wordt geen rekening gehouden met leeftijd, afkomst en geslacht. Zo hebben vrouwen van nature meer lichaamsvet dan mannen met dezelfde BMI. Oudere mensen hebben in verhouding ook meer lichaamsvet in vergelijking met jongere mensen met eenzelfde BMI-uitkomst.

Bovendien laat een BMI-metingen niet zien waar het lichaamsvet zich in het lichaam bevindt. Studies laten zien dat buikvet of visceraal vet – het vet rond de buikorganen – gevaarlijker is dan perifeer vet onder de huid in andere lichaamsdelen.

Als je volgens de BMI-berekening zwaarlijvig blijkt zal waarschijnlijk ook het percentage lichaamsvet te hoog te zijn. Tijdens onderzoek bleek dat meer dan 95% van de mannen en 99% van de vrouwen die door de BMI-berekening zwaarlijvig bleek, ook als zwaarlijvig bevonden werd via een berekening van het lichaamsvetgehalte.

Personen die meer dan gemiddeld gespierd zijn, zoals bodybuilders, of mensen met een zeer lage spiermassa zien geen nauwkeurige BMI-berekening wat komt doordat er alleen een hoogte- en gewichtsmetingen worst gedaan. Spieren wegen nu eenmaal meer dan vet en vandaar dat een gespierde persoon een hogere BMI lijkt te hebben en volkomen gezond is. Zo ook kan een zwakke, inactieve persoon een lagere BMI lijkt te hebben en in werkelijkheid meer lichaamsvet hebben dan iemand met een goede gezondheid.

Degenen die voldoende vetvrije massa hebben maar door hun BMI als zwaarlijvig worden geclassificeerd, maar niet door het percentage lichaamsvet, zijn er echter maar weinigen. Dit zouden namelijk zeer actieve atleten zijn, het is dan ook onwaarschijnlijk dat zittende personen of mensen met weinig lichaamsbeweging binnen deze categorie vallen.

Het is ook mogelijk dat je bij een BMI die valt tussen 18.5 en 29.9 een normaal-of overgewicht, toch daadwerkelijk obesitas hebt, wat voornamelijk te wijten is aan het lage mate van vetvrije massa (spieren, water en glycogeen).

Een BMI-berekening kan ook niet gebruikt worden bij zwangere of zogende vrouwen; kinderen en tieners die nog groeien en niet fysiek volwassen zijn geworden. Het Amerikaanse ‘National Heart, Lung, and Blood Institute’ geeft aan dat een beoordeling van het gewicht en gezondheidsrisico’s bestaat uit het gebruik van een drietal metingen:
1. BMI
2. Tailleomtrek
3. Risicofactoren voor ziekten en aandoeningen geassocieerd met obesitas.

Tailleomtrek

Bij het meten van de middelomtrek blijkt dat als het vet voornamelijk rond je middel ligt in plaats van op je heupen, je een verhoogd risico loopt op hartaandoeningen en diabetes type 2. Dit risico neemt toe met een tailleomvang van meer dan 90 cm voor vrouwen of meer dan 105 cm voor mannen.

Je middelomtrek meet je tussen de onderste rib en de bovenkant van het bekken, ter hoogte van de navel. Adem uit als je je middelomtrek meet. Over het algmeen geven BMI-berekening en de middelomtrek dezelfde uitkomst aan. Als dat niet het geval is, houd dan het resultaat van de middelomtrek aan.

Wil je meer informatie neem dan contact op met Michel per mail of bel 0647140476